مبانی و اصول طراحی معماری

نقشه کشی و نقشه خوانی؛ چرا ایده‌های خلاقانه مردود می‌شوند؟ (اصل دوم)

اصول نقشه کشی و نقشه خوانی در معماری و رعایت مقررات ملی

نقشه کشی و نقشه خوانی؛ چرا ایده‌های خلاقانه مردود می‌شوند؟ (اصل دوم)

در مقاله قبلی (اصل اول)، یاد گرفتیم که چالش های طراحی معماری را بشناسیم و برای آن‌ها راهکار پیدا کنیم. اما آیا داشتن یک راهکار عالی و یک ایده خلاقانه برای قبولی در آزمون طراحی نظام مهندسی یا گرفتن جواز شهرداری کافی است؟

پاسخ قطعاً خیر است.

اینجاست که به اصل دوم از کتاب «طراحی ضوابط و نقشه‌خوانی» می‌رسیم: «نقشه‌کشی، نقشه‌خوانی و رعایت مقررات ملی».

زبان مشترک معماران چیست؟

تصور کنید بهترین شاعر دنیا هستید، اما زبان مردمی که برایشان شعر می‌خوانید را بلد نیستید؛ هیچکس مفهوم حرف شما را نخواهد فهمید. در معماری، نقشه کشی و نقشه خوانی دقیقاً همان زبان مشترک است. شما به‌عنوان مهندس معمار، باید بتوانید ایده‌های فضایی خود را با خطوط، علائم و استانداردهای دقیق فنی روی کاغذ بیاورید. اگر خطوط شما «خوانایی فنی» نداشته باشند، ایده شما در ذهن خودتان باقی می‌ماند و روی کاغذ ارزشی ندارد.

قانون طلایی: خلاقیت در چارچوب ضوابط

بسیاری از داوطلبان آزمون طراحی، ساعت‌ها صرف کانسپت‌های پیچیده می‌کنند اما از اصول اولیه ترسیم و ضوابط غافل می‌شوند. این جمله کلیدی از کتاب طراحی ضوابط و نقشه‌خوانی را همیشه به خاطر بسپارید:

«اگر خلاقانه‌ترین ایده‌های دنیا را مطرح کنید و در پروژه‌های خود به‌کار ببرید، اما مطابق با قوانین و مقررات ملی آن‌ها را پیاده‌سازی نکنید، پروژه‌های شما توسط شهرداری و داوران آزمون رد خواهند شد.»

چرا طرح‌ها رد می‌شوند؟

داوران آزمون طراحی نظام مهندسی و کنترلرهای شهرداری، به دنبال “نقاشی زیبا” نیستند. آن‌ها به دنبال “سند فنی قابل اجرا” هستند. رعایت نکردن اصول نقشه کشی و نقشه خوانی باعث خطاهای زیر می‌شود:

  • عدم رعایت ضخامت قلم‌ها (که باعث ناخوانایی نقشه می‌شود).

  • اشتباه در نمایش کدهای ارتفاعی.

  • عدم رعایت داکت‌ها و ستون‌گذاری‌های صحیح.

  • مغایرت طرح با مباحث مقررات ملی (به‌ویژه مباحث ۳ و ۴).

ارتباط نقشه خوانی با مقررات ملی

نقشه‌کشی فقط کشیدن خط نیست؛ بلکه پیاده‌سازی بصریِ قانون است. وقتی شما بر اصول نقشه کشی و نقشه خوانی مسلط باشید، یعنی می‌دانید که:

  1. یک پله فرار استاندارد در نقشه چگونه نمایش داده می‌شود؟

  2. حریم‌های قانونی در سایت پلان چطور ترسیم می‌شوند؟

  3. رمپ پارکینگ با شیب استاندارد چقدر فضا اشغال می‌کند؟

تسلط بر این موارد، مرز بین یک «تکنسین» و یک «مهندس طراح» است.

نتیجه‌گیری اگر اصل اول (چالش‌ها) به ما یاد داد «چه چیزی» حل کنیم، اصل دوم (نقشه کشی و نقشه خوانی) به ما یاد می‌دهد «چگونه» راه‌حل را بیان کنیم تا مورد تایید قانون قرار گیرد. بدون این مهارت، خلاقیت شما به بن‌بستِ ضوابط می‌خورد. در مقاله بعدی، به سراغ اصل سوم (ضوابط و مقررات ملی کشور) خواهیم رفت و به‌طور تخصصی‌تر وارد دنیای اعداد و ارقام قانونی می‌شویم.

دیدگاهتان را بنویسید